Program profilaktyki chorób odtytoniowych

Palenie tytoniu jest szeroko rozpowszechnione w Polsce i w znaczący sposób wpływa na pogorszenie jakości i skrócenie długości życia. Codziennie po papierosy sięga ok. 9 milionów dorosłych Polaków, w tym ok. 40% mężczyzn i 20% kobiet. Najczęściej palą Polacy w średnim wieku (między 30. a 50. rokiem życia), mieszkający w dużych miastach.

Związane z paleniem objawy chorobowe i zgony występują zwykle po długim okresie bezobjawowym. Skala i niekorzystne wzory palenia tytoniu w Polsce doprowadziły do epidemii chorób odtytoniowych i pogorszenia się stanu zdrowia społeczeństwa. Umieralność na nowotwory płuca, chorobę występującą prawie wyłącznie u palaczy tytoniu, jest w Polsce na jednym z najwyższych poziomów na świecie, przede wszystkim u mężczyzn w średnim wieku. Szacunki epidemiologiczne wskazują, że w populacji mężczyzn w wieku 35-69 lat ok. 60% zgonów na wszystkie nowotwory złośliwe, 40% zgonów na choroby układu krążenia, 70% zgonów na schorzenia układu oddechowego i 20% zgonów na inne schorzenia (np. układu pokarmowego) jest związane w Polsce z paleniem tytoniu. Ogółem palenie wiąże się z ok. 40% przedwczesnych zgonów w populacji mężczyzn, a corocznie z powodu schorzeń odtytoniowych umiera przedwcześnie ok. 50 tys. Polaków.

Celem programu jest zmniejszenie zachorowalności na schorzenia odtytoniowe, poprawa świadomości w zakresie szkodliwości palenia oraz metod zapobiegania i leczenia uzależnienia od tytoniu oraz poprawa dostępności do specjalistycznego leczenia uzależnienia od tytoniu, w szczególności dla osób obciążonych chorobami układu krążenia, układu oddechowego i nowotworowymi a w konsekwencji zmniejszenie kosztów leczenia chorób odtytoniowych.

Do kogo skierowany jest program:

Poradnictwo antynikotynowe – osoby powyżej 18. roku życia palące tytoń.

Etap podstawowy adresowany jest do osób powyżej 18. roku życia palących papierosy, w tym – w zakresie diagnostyki POChP (przewlekłej obturacyjnej choroby płuc) – do kobiet i mężczyzn pomiędzy 40. a 65. rokiem życia:

• którzy nie mieli wykonanych badań spirometrycznych w ramach programu profilaktyki POChP w ciągu ostatnich trzech lat
• u których nie zdiagnozowano wcześniej, w sposób potwierdzony badaniem spirometrycznym, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, przewlekłego zapalenia oskrzeli lub rozedmy.

Etap specjalistyczny adresowany jest do osób uzależnionych od palenia tytoniu, skierowanych z etapu podstawowego programu realizowanego przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub z oddziału szpitalnego oraz zgłaszających się bez skierowania.

Program obejmuje:

• zebranie wywiadu dotyczącego palenia tytoniu oraz ocena poziomu uzależnienia
• badanie przedmiotowe (masa ciała, wzrost, ciśnienie tętnicze krwi)
• badanie fizykalne
• edukację dotyczącą skutków zdrowotnych palenia tytoniu ze szczególnym uwzględnieniem szkodliwego wpływu palenia biernego na zdrowie niepalących, zwłaszcza dzieci
• poradę antynikotynową z zaplanowaniem terapii odwykowej

Jak wziąć udział i jak przebiega program

• Wystarczy, że się zgłosisz do odpowiedniej placówki realizującej umowę z NFZ w tym zakresie.
• Na pierwszej wizycie lekarz omówi założenia programu i przeprowadzi z Tobą wywiad odnośnie palenia tytoniu i Twojego zdrowia.
• Przeprowadzi badania przedmiotowe (pomiar masy ciała, wzrostu, ciśnienia tętniczego krwi) oraz fizykalne.
• Jeśli zostaniesz zakwalifikowany do świadczeń w zakresie profilaktyki POChP – dodatkowo przejdziesz badanie spirometryczne, które polega na oddychaniu do aparatu mierzącego pojemność płuc i szybkość wydechu.
• W zależności od wyników badań lekarz albo poinformuje Cię o skutkach palenia tytoniu albo skieruje Cię na dalszą diagnostykę (poza programem).

Co przygotować?
Na wizytę weź ze sobą dokument tożsamości.

Korzyści z udziału w programie

• Dowiesz się więcej na temat szkodliwości palenia tytoniu oraz chorób przez nie wywoływanych
• Skorzystasz z diagnostyki i w razie potrzeby, specjalistycznej opieki lekarskiej już na wczesnym etapie choroby.

Jak długo będziesz czekać?
Termin wizyty ustali placówka, do której się zgłosisz.

Pamiętaj, że

• Palenie papierosów oraz innych wyrobów tytoniowych to nadal jedna z głównych przyczyn przedwczesnej śmierci Polaków.
• Ok 40 % przedwczesnych zgonów wśród mężczyzn wynika z palenia tytoniu.
• Z powodu chorób odtytoniowych każdego roku umiera w Polsce przedwcześnie ponad 60 tys. osób.

Instytucja odpowiedzialna za Program
Narodowy Fundusz Zdrowia